انقلاب مشروطیت با هدف برقراری حکومت قانون و رها کردن کشور از چنگاستبداد داخلی و سلطهٔ خارجی شکل گرفت. مردم امیدوار بودند که با پیروزی اینانقلاب، زمینه برای ایجاد امنیت، عدالت، آزادی، رونق اقتصادی و رفاه عمومی فراهمشود اما حکومت مشروطه از همان ابتدای پیروزی با مسائل و مشکلات مختلف داخلی
و خارجی رو به رو شد و هدف های اصلی آن تحقق نیافت.

الف) مخالفت طرفداران حکومت استبدادی: 

مظفرالدین شاه مدت کوتاهی پس ازصدور فرمان مشروطه درگذشت. محمدعل یشاه، جانشین او، پادشاهی مستبد بود. او باپشتیبانی دولت روسیه و حمایت مستبدان داخلی، تصمیم گرفت حکومت نوپای مشروطه
را نابود سازد و نظام پادشاهی استبدادی را دوباره برقرار کند. پس از چند ماه اختلاف ودرگیری، به دستور محمدعل یشاه مجلس به توپ بسته شد و منحل گردید.

مجاهدان مشروط هخواه در تبریز به رهبری ستارخا نو باقرخا ندر برابر حکومت
استبدادی محمدعل یشاه به پا خاستند. علمای مشروط هخواه نجف نیز آنان را به مقاومت در برابر شاه مستبد دعوت کردند. طرف داران مشروطهدر گیلان و اصفهان با مشاهده ایستادگی مردم تبریز، روحیه گرفتند و راهی پایتخت شدند. آنها پس از فتح تهران، محمدعل یشاه را برکنارکردند و پسر خردسالش، احمدمیرزا، را به جانشینی او برگزیدند.

ب) اختلاف و دودستگی میان مشروطه خواهان:  هنوز جوهر فرمان مشروطهخشک نشده بود که زمزمهٔ اختلاف در میان رهبران مشروطه به گوش رسید. آیت اللّٰه شیخفضل اللّٰه نور یکه در آغاز پشتیبان مشروطه بود، به انتقاد از آن پرداخت. وی معتقد بودافرادی که رهبری انقلاب را به دست گرفت هاند، به اسلام اعتقادی ندارند و می خواهند افکار وفرهنگ کشورهای اروپایی را در ایران گسترش دهند. منظور او برخی از روشنفکران بودند
که در تقلید از اروپاییان زیاده روی م یکردند. به تدریج، اختلافات شیخ فضل اللّٰه و هم فکرانشبا مشروط هخواهان به تدریج بیشتر شد. سرانجام برخی از مشروطه خواهان بعد از برکناریمحمدعلی شاه، با فرصت طلبی شیخ را به اتهام مخالفت با نظام مشروطه محاکمه کردند و بهشهادت رساندند. شهادت مجتهد معروف پایتخت، تأثیر نامطلوبی بر اوضاع ایران داشت وموجب اختلاف و دشمنی بیشتر در داخل کشور شد.

پ) افزایش دخالت های خارجی:

هم مزمان با وقوعانقلاب مشروطیت در ایران، آلمان و متحدانش، یعنی ایتالیا،
اتریش و مجارستان، به یک قدرت بزرگ اروپایی تبدیلشده و در صدد دس تاندازی بر مستعمرات دیگر کشورها
بودند. انگلستان و روسیه برای مقابله با قدرت روزافزونآلمان و متحدانش، تصمیم گرفتند به اختلا فهای خود پایاندهند و به جای رقابت، با یکدیگر همکاری کنند. به همیندلیل، این دو کشور طی قرارداد 1907 ایران را میان خود تقسیم کردند . پس از آن، روسیه با خیالی آسوده در امورداخلی ایران مداخله می کرد و اجازه نمی داد که دولت ومجلس اوضاع آشفتهٔ کشور را سر و سامان دهند. علاوه براین، نیروهای روسیه وارد خاک ایران شدند. آنها در تبریزتعدادی از مشروط هخواهان را کشتند و در مشهد نیزحرم امام رضا را به گلوله بستند.

ت) وقوع جنگ جهانی اول:

جنگ جهانی اوّل در سال1914 م/ 1293 ش آغاز شد. در یک سوی این جنگ، کشورهایآلمان، ایتالیا، اتریش و مجارستان و عثمانی قرار داشتند که به متحدینمعروف بودند و در سوی دیگر آن، انگلستان، روسیه و فرانسه بودندکه به متفقی نمشهور شدند؛ در اواخر جنگ، آمریکا نیز به متفقینپیوست. جنگ جهانی اوّل پس از چهار سال با پیروزی متفقین بهپایان رسید. بر اثر این جنگ، میلیون ها نفر کشته، زخمی و آواره شدند و خسارت ها و ویرانی های زیادی به بار آمد.

دولت ایران در ابتدای جنگ جهانی اوّل بی طرفی کامل خودرا اعلام کرد اما انگلستان، روسیه و عثمانی این بی طرفی را نادیدهگرفتند و نیروهای خود را وارد ایران کردند. پس از آن، برخی مناطقایران صحنهٔ نبرد نیروهای روسیه و انگلستان با قوای عثمانی شد.در برخی از نواحی ایران مانند بوشهر، فارس و خوزستان، نیروهای
مردمی از جمله عشایر غیور به مقابله با قوای اشغالگر انگلیسیبرخاستند. دلیرمردان تنگستانی به فرماندهی رئیسعلی دلوار ی با ایثارجان خویش ضربهٔ سنگینی به اشغالگران وارد آوردند.
جنگ جهانی اوّل موجب بی ثباتی و آشفتگی بیشتر اوضاع ایران شد. به دلیل حضور نیروهای اشغالگر و درگیری های نظامی،دولت مرکزی به نهایت ضعف و درماندگی رسید و تسلط خود را برامور کشور از دست داد. نافرمانی و سرپیچی از فرمان دولت مرکزیگسترش یافت و امنیت و آسایش مردم از بین رفت. در آن سال ها،

ایرانیان دچار بلایا و مصیبت های بزرگی مانند قحطی، فقر، گرسنگیو شیوع بیمار یهای واگیردار شدند و افراد زیادی جان خود را ازدست دادند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: